Zmiana kursu a faktura korygująca
W praktyce pojawiają się wątpliwości, czy korekta podstawy opodatkowania przy umowie leasingu finansowego denominowanego w walucie obcej bądź opartego na zmiennej stopie procentowej powinna odbywać się w trakcie trwania umowy leasingu, czy też wyłącznie po jej zakończeniu. Zasadne wydaje się to drugie rozwiązanie, gdyż dopiero po zakończeniu trwania umowy można określić faktyczną i ostateczną różnicę pomiędzy kwotami wykazanymi w pierwotnej fakturze wystawionej przez finansującego a kwotami faktycznie uiszczonymi przez korzystającego.
Stanowisko to potwierdzają też organy podatkowe, w tym Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w piśmie z 26.09.2006 roku (sygn. 1471/NTR1/443-256/06/AW), w którym stwierdza: „wystawienie faktury korygującej winno mieć miejsce z upływem określonego w umowie okresu korzystania z przedmiotu leasingu, tak aby faktura korygująca uwzględniała różnicę pomiędzy faktycznie dokonanymi płatnościami przez korzystającego a kwotą przyjętą do podstawy opodatkowania w momencie dostawy”.
Oprócz wątpliwości dotyczących momentu, w którym finansujący powinien wystawić fakturę korygującą VAT, niejasności powstają w związku z niespójnym stanowiskiem Ministra Finansów oraz sądów administracyjnych w zakresie rozliczenia VAT, w którym finansujący powinien wykazać zwiększenie należnego podatku VAT (jeśli takie zaistnieje na skutek wystawienia faktury korygującej). Wbrew wielu orzeczeniom wojewódzkich sądów administracyjnych w indywidualnych interpretacjach wydawanych przez Ministra Finansów pojawia się teza, że podatek ten winien być wykazany w deklaracji VAT, w której wykazana została również pierwotna faktura wystawiona w związku z wydaniem towaru w ramach umowy leasingu.
W praktyce oznaczałoby to powstanie zaległości podatkowej i konieczność uiszczenia VAT wraz z odsetkami. Tymczasem sądy uznają, że okres, w którym winna być w rozliczeniu VAT rozliczona faktura korygująca, zależy od przyczyny tej korekty. W przypadku wystawienia faktury korygującej w związku ze zmianą stóp procentowych bądź kursów walut w trakcie trwania umowy leasingu przyczyny korekty nie istnieją w momencie wystawienia pierwotnej faktury (to jest korekta faktury nie wynika na przykład z błędów zawartych w pierwotnej fakturze).
Z tego względu zwiększenie podatku VAT należnego na skutek zmian zaistniałych już po wydaniu towaru na początku trwania umowy powinno być wykazane w miesiącu, w którym wystawiona zostanie stosowna faktura korygująca VAT.
Potwierdzenie w tej kwestii dostarcza chociażby wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 3.09.2008 roku (sygn. akt III SA/Wa 637/06), zgodnie z którym: „(…) przyznać należy rację Skarżącej, że obowiązujące przepisy ustawy VAT oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze nie wskazują bezpośrednio i w sposób jednoznaczny momentu, w którym powinna być dokonana korekta zwiększająca kwotę podatku należnego VAT. Za bezsporne w tej kwestii uznać także należy, że zgodnie z powszechnie przyjętą praktyką sposób rozliczenia przez sprzedawcę faktur korygujących zwiększających kwotę podatku VAT należnego uzależniony jest od okoliczności powodujących konieczność dokonania korekt faktur pierwotnych. W przypadku, gdy przyczyna korekty istniała już w chwili wystawienia faktur pierwotnych (błąd, pomyłka) – korekt podatku należnego należy dokonać wstecz, to jest w miesiącu, w którym w wyniku błędu zaniżony został podatek należny. W ocenie Sądu zgodzić się należy ze stanowiskiem Skarżącej, które jest także akceptowane w piśmiennictwie, że w przypadku, gdy przyczyna korekty powstaje w terminie późniejszym (na przykład następuje uzgodniona zmiana ceny korekta in plus) powinna zostać ujęta na bieżąco, to jest w rozliczeniu za okres, w którym powstała przyczyna korekty, gdyż faktura była wystawiona poprawnie i w przyszłości nie doszło do zaniżenia podatku należnego. Sytuacja taka może wystąpić na przykład w przypadku istnienia uzgodnień umowy między stronami”.
Powyższe stanowisko wynika również z wyroku WSA w Warszawie z 5.06.2009 roku (sygn. akt III SA/Wa 424/09), a także z wyroków NSA z 5.02.2009 roku oraz z 1.12.2010 roku.
MARTA SZAFAROWSKA, doradca podatkowy w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy